Nauka Familiaris consortio na temat dopuszczania do Komunii Świętej osób żyjących w małżeństwach niesakramentalnych (Streszczenie)
Zagadnienie dopuszczenia do Komunii świętej osób żyjących w związkach niesakramentalnych jest jednym z bardzo aktualnych tematów we wspólnocie kościelnej. Kontekst dzisiejszy też jest interesujący, gdyż w końcu października 2015 zakończył się w Rzymie synod poświęcony rodzinie gdzie wspomniana w temacie artykułu problematyka była żywo podejmowana. Nauczanie św. Jana Pawła II wyrażone w Familiaris consortio jak i w innych dokumentach ma i będzie miało kluczowe znaczenie. Papież Franciszek w czasie kanonizacji Jana Pawła II nazwał „patronem rodziny”. Dlatego istotne wydaje się sięganie do bogatego skarbca doktrynalnego papieża Polaka.
W naszym opracowaniu temat zostanie przedstawiony w dwóch częściach. W pierwszej z nich zostanie zaprezentowane nauczanie Familiaris consortio w kontekście Magisterium Kościoła.
Przedstawione zostaną dokumenty: II Soboru Watykańskiego Gaudium et spes. Dokument jest ważnym punktem odniesienia we współczesnej refleksji nad małżeństwem i rodziną. Następnie zostanie zaprezentowany dokument Kongregacji Doktryny Wiary z 11 kwietnia 1973. W nim Kongregacja pouczała, aby duszpasterze z troską odnieśli się do panującej w Kościele dyscypliny w materii małżeńskiej i również z zaangażowanie podjęli inicjatywy wspierające osoby żyjące w sytuacjach nieregularnych. Tak jak nauczanie II Soboru Watykańskiego, jak późniejsze impulsy ze strony Magisterium, stanęły u podstaw nauczania zawartego w Familiaris consortio. Ów dokument jest owocem synodu który miał miejsce w 1980 roku w Rzymie. Adhortacja została opublikowana 22 listopada 1981 roku w uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata. Numer 84 jest kluczowy w refleksji nad dopuszczaniem osób żyjących w związkach niesakramentalnych. W nim Jan Paweł II wskazał można by powiedzieć „pryncypia” jakie wspólnota kościelna winna stosować w takich przypadkach.
Wypowiedzi ze strony Magisterium po podpisaniu i ogłoszeniu Familiaris consortio mają swoją żywą kontynuację. Wspomniany już numer 84 jest cytowany w Katechizmie Kościoła Katolickiego z roku 1992.
Do nauczania Familiaris consortio, 84 możemy przeczytać w liście Kongregacji Doktryny Wiary do biskupów z roku 1994.
Papież Benedykt XVI również w swoim nauczaniu w adhortacji apostolskiej Sacramentum caritatis przypomniał i zacytował numer 84.
W drugiej części naszego opracowania zostanie przedstawiona doktryna dopuszczania do Komunii świętej w świetle adhortacji Familiaris consortio. W tym punkcie zostanie wyjaśnione i pogłębione pojęcie: prawo do sakramentów. Owo prawo należy do fundamentalnych w Kościele. Wierni mają prawo oczekiwać sprawowania sakramentów przez szafarzy do tego przeznaczonych, ale ze strony wiernych wymaga się szacunku wobec Bożych tajemnic. Następnie zostaną wyjaśnione warunki udzielania sakramentów. Są one trzy: wierni odpowiednio proszą, są przygotowani i prawo im nie zabrania przyjmowania sakramentów. W ostatnim punkcie drugiej części opracowania zostanie podjęta szczegółowa refleksja nad samym numer 84 Familiaris consortio. Omówione zostanie nauczanie Jezusa nad małżeństwem w kontekście rozwodu starotestamentalnego. Następnie zreferowana zostanie relacja jaka istnieje między Eucharystią a sakramentalnym małżeństwem. Ostatnim akordem tego punktu będzie podjęcie rozważania nad sakramentem pokuty i pojednania.
Wielką wartością adhortacji Familiaris consortio jest to, że prawda o małżeństwie i rodzinie jest przedstawiona w Bożej perspektywie. Trafnie zauważa Jan Paweł II, że osoby rozwiedzione żyjące w kolejnym związku pozostają wiernymi w Kościele i mają w Nim zawsze swoje miejsce oraz to, że są wezwani do aktywnego działania we wspólnocie kościelnej.
Ks. Krzysztof Soczyński
