Bóg stworzył człowieka jako mężczyznę i kobietę (zob. Rdz 1,26). Oboje są sobie wzajemnie potrzebni. W niniejszym opracowaniu przyjrzymy się rolom, jakie w rodzinie katolickiej, mają do odegrania kobieta i mężczyzna. Swoją refleksję opieram przede wszystkim na adhortacji apostolskiej Jana Pawła II Familiaris consortio, a także na dwóch jego listach apostolskich, posiłkując się dokumentem Kongregacji Nauki Wiary o współdziałaniu mężczyzny i kobiety w Kościele i świecie oraz innymi opracowaniami uwzględnionymi w bibliografii.
Macierzyństwo jako geniusz kobiety
Niezwykłością kobiety jest to, że może być matką. Najwspanialszym człowiekiem w historii ludzkości była Maryja, od której każda kobieta może nauczyć się, czym jest dojrzałe macierzyństwo. Mówiąc o macierzyństwie, mamy na myśli także macierzyństwo duchowe, do którego powołana jest każda kobieta. Polega ono na ubogacaniu innych ludzi obecnością, miłością i troską.
Matka jako wychowawczyni i nauczycielka
Matka jest pierwszą i najważniejszą wychowawczynią swoich dzieci. To głównie od jej postawy zależy, czy i w jakim stopniu będą się one czuły bezpieczne oraz czy będą potrafiły uwierzyć w miłość i uczyć się jej w kolejnych latach życia. Najważniejszym zadaniem matki jest nauczyć dziecko prawdziwej i dojrzałej miłości. Szczególną troską matki w rodzinie katolickiej jest wychowanie religijne dzieci.
Matka jest wciąż żoną
Rolą kobiety w życiu rodziny jest także bycie żoną. Dzięki macierzyństwu kobieta musi odnaleźć się na nowo jako żona. Matka dojrzała wie, że nadal jest żoną i w dalszym ciągu pragnie być przez męża dostrzegana w swej kobiecości i seksualności.
Mężczyzna jako mąż
Pierwszym i podstawowym powołaniem mężczyzny jest wejście w związek małżeński oraz założenie rodziny. W pierwszej kolejności rola mężczyzny w rodzinie dotyczy kobiety-żony, choć ma on troszczyć się o cały organizm, którego jest głową. Wyraża się to nie tylko w zapewnieniu rodzinie godnego bytu, ale również w dbaniu o rozwój darów, jakie rodzina ma ze swej natury i z łaski. W stwórczym akcie Bóg obdarował mężczyznę zdolnościami i cechami charakteru, które są nieodzowne dla jego natury – wyposażenie konieczne do walki, zdobywania i panowania: siłę cielesną, rozum oraz moc woli do czynu i twórczego kształtowania. Nie należy jednakże utożsamiać obrazu mężczyzny tylko z siłą.
Mężczyzna jako ojciec
Ojcostwo mężczyzny jest obrazem ojcostwa samego Boga. Jan Paweł II wskazuje konkretne zadania i obowiązki, jakie stoją przed mężczyzną-ojcem względem rodziny (zob. FC 25). Drogą do tego, by mężczyzna w sposób właściwy zrozumiał i wypełnił swoje zadanie, jest miłość wobec żony i dzieci. Troską mężczyzny, z momentem poczęcia, powinny zostać otoczone żona i dziecko.
Ojciec jako wychowawca
W wychowaniu dzieci nie należy ograniczać roli mężczyzny wyłącznie do pracy na rzecz utrzymania rodziny. Jego rola jako wychowawcy w sferze religijnej wyraża się w przykładzie własnego życia. Bez tego świadectwa dziecko będzie przeżywało trudności w zrozumieniu i przyjęciu prawd wiary – szczególnie dotyczy to spojrzenia na Boga jako Ojca.
Żona i matka, mąż i ojciec
Rzeczywistość nierozerwalnego małżeństwa „znajduje swoją ostateczną prawdę w zamyśle Bożym, wyrażonym w Objawieniu (…)” (FC 20). Związek ten jest fundamentem dla założenia i budowania rodziny poprzez zrodzenie potomstwa. W rodzinie katolickiej żona i mąż wspólnie podejmują zadanie wychowania dzieci, które „wypływa z najbardziej pierwotnego powołania małżonków do uczestnictwa w stwórczym dziele Boga (…)” (FC 36). W procesie wychowania niezwykle istotną rolą rodziców jest wprowadzenie dzieci w rzeczywistość seksualną opartą na miłości jako daru z samego siebie.
Ks. Mateusz Tarczyński
